Διδάσκοντας τα Γιάμα και τα Νιγιάμα στο μάθημα της Γιόγκα
|
|
Τα Γιάμα και τα Νιγιάμα είναι το 2ο βήμα της Ράτζα Γιόγκα και αποτελούνται από 10 βασικές αρχές για σωστή δράση, δηλαδή δράση που αποφεύγει τις αρνητικές συνέπειες και καταλήγει σε θετικές.
Παλιότερα, προηγούνταν από τις Ασάνες. Τώρα, ο κόσμος ξεκινά τη Γιόγκα με τις Ασάνες. Αλλά, θα δρέψει πολύ περισσότερα οφέλη, αν μπορεί να ενσωματώσει τις 10 βασικές αρχές της Γιόγκα, ακόμα και μέσα στα μαθήματα ασκήσεων. Μας βοηθούν να διαφυλάξουμε ενέργεια, να αποφύγουμε την αρνητικότητα, να αποκτήσουμε αρμονία μέσα μας και με τους γύρω μας και να πλησιάσουμε τον αληθινό μας Εαυτό.
1) Γιάμα: Τι να αποφεύγουμε
α) Αχίμσα
Αχίμσα σημαίνει μη-βία. Επομένως, για να εφαρμόσουμε την Αχίμσα στη ζωή μας και στα μαθήματα Γιόγκα, προσπαθούμε να αποφύγουμε κάθε μορφή βίας στη σκέψη, στα λόγια και στην πράξη. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται να έχουμε επίγνωση του βαθμού έντασης που επικρατεί στον οργανισμό μας, καθώς η ένταση μας οδηγεί πολύ εύκολα στη βία.
Στα μαθήματα Γιόγκα, αποφύγετε να ζορίζεστε για να πετύχετε αποτελέσματα. Αν διδάσκετε, καθοδηγείστε τους μαθητές σας να μη βιάζονται για αποτελέσματα και να μην παραβιάζουν τα όρια τους. Η βία και η συνειδητότητα δεν μπορούν να συνυπάρχουν. Αν κάποιος είναι συνειδητός, δεν μπορεί να είναι βίαιος. Οι βίαιοι άνθρωποι δεν είναι συνειδητοί.
Διδάξτε τους μαθητές σας λοιπόν πως είναι πιο σημαντικό να έχουν επίγνωση και να αισθάνονται το σώμα τους χωρίς να το κρίνουν, παρά μέχρι που θα φτάσει το σώμα τους την κάθε άσκηση. Ο απώτατος στόχος της Γιόγκα δεν είναι σωματικός. Είναι η επίγνωση του αληθινού Εαυτού. Κι ο αληθινός Εαυτός δεν είναι το σώμα. Το σώμα είναι ένα μέσο για τον απώτατο σκοπό. Το σώμα είναι προσωρινό και φθαρτό, αλλά ο Εαυτός είναι αιώνιος, αγέννητος και αθάνατος.
β) Σάτυα
Σάτυα σημαίνει αλήθεια. Για να εφαρμόσουμε Σάτυα, πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε ανελέητα ειλικρινείς – κυρίως με τον εαυτό μας. Ένας τρόπος για να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και, κατ’ επέκταση με τους άλλους, είναι να έχουμε επίγνωση για τα βαθύτερα κίνητρα μας.
Πώς να εφαρμόσουμε αυτή την αρχή στην πρακτική μας της Γιόγκα; Γιατί κάνουμε Γιόγκα; Ποιό είναι το κίνητρο που μας οδηγεί στο στρωματάκι μας; Για να ξεπεράσουμε εντάσεις; Για να χαλαρώσουμε; Για να φτιάξουμε ένα ωραίο σώμα; Για να γνωρίσουμε τον Εαυτό; Για να υποτάξουμε το εγώ και να γνωρίσουμε τον Εαυτό; Δεν υπάρχει σωστή και λάθος απάντηση. Αρκεί κανείς να ξέρει τα κίνητρα του.
Γιατί θέλουμε να διδάξουμε Γιόγκα; Γιατί μας γεμίζει να χαρίζουμε υγεία και ευεξία στους συνανθρώπους μας; Για να βγάλουμε χρήματα; Για να κάνουμε κάτι που μας αρέσει; Γιατί μας θαυμάζουν; Για να υπηρετήσουμε τους άλλους; Πάλι δεν υπάρχει σωστή και λάθος απάντηση. Αρκεί κανείς να ξέρει τα κίνητρα του και να έχει επίγνωση όταν αυτά αλλάζουν.
Κάνοντας ο καθένας τη Γιόγκα του, όταν ένα μέρος του σώματος είναι δύσκαμπτο, το να επιβαρύνει ένα άλλο μέρος του σώματος προκειμένου να πετύχει μια στάση, για να φανεί ή να πει οτι την πέτυχε, είναι μια ψευδαίσθηση. Π.χ. αν κανείς κυρτώνει τη μέση του για να κάνει μια Ορθή Δίπλωση, γιατί δεν έχει ευκαμψία στις ισχιακές αρθρώσεις, προκειμένου να γίνει η κάμψη εμπρός από τη βάση της λεκάνης, είναι παραβίαση της Σάτυα. Δεν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και κινδυνεύεις να επιβαρύνεις άσκοπα τη μέση σου. Πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζουμε τα «δύσκολα» μέρη του σώματος με ειλικρίνεια, να δεχόμαστε τα όρια τους και να δουλέψουμε με αυτά υπομονετικά, για να τα βελτιώσουμε.
γ) Αστέγυα
Αστέγυα σημαίνει μη-κλοπή. Για να εφαρμόσουμε την αστέγυα, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πότε εγείρεται μέσα μας ένα πολύ συνηθισμένο συναίσθημα: η ζήλεια. Και πίσω από τη ζήλεια, κρύβονται δύο άλλα ακόμα πιο οδυνηρά συναισθήματα, που συνήθως θέλουμε να τα κουκουλώσουμε γιατί μειώνουν το εγώ μας περισσότερο από όσο το αντέχει: χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανασφάλεια.
Κλέβουμε από τους άλλους όταν ζηλεύουμε κάτι που έχουν. Τους ζηλεύουμε γιατί νιώθουμε κατώτεροι που δεν το έχουμε (ή νομίζουμε πως δεν το έχουμε) κι εμείς. Κλέβουμε για να φανούμε σπουδαιότεροι και πιο άξιοι από ότι νιώθουμε στο βάθος. Κι αυτό, γιατί δεν ξέρουμε την πραγματική μας αξία ή ίσως δεν έχουμε προσπαθήσει αρκετά για να βγει στην επιφάνεια.
Αν εμείς (ή οι μαθητές μας) δεν προσπαθούμε όσο θα μπορούσαμε, κλέβουμε από τον εαυτό μας την δυνατότητα να βελτιωθούμε. Αν μιμούμαστε ότι κάνουν οι άλλοι, χωρίς να ξέρουμε πραγματικά τι κάνουμε και γιατί να το κάνουμε, χωρίς να είναι το σώμα μας έτοιμο να το κάνει, κλέβουμε από τους άλλους την «εικόνα» τους, γιατί τη ζηλεύουμε.
Για να μην κλέβουμε από τα συστήματα και τις πρακτικές των άλλων, θα πρέπει να κάνουμε «δικά» μας αυτά που διδάσκουν. Δηλαδή πρέπει να τα ακολουθήσουμε και να τα εξασκήσουμε μέχρι να γίνουν κτήμα μας. Τότε, δεν είναι κλοπή να τα ασκούμε ή να τα διδάσκουμε. Συχνά όμως, παίρνουμε μια τεχνική από εδώ, μια προσέγγιση από εκεί και κάνουμε μια κακότεχνη σαλάτα. Κι όλα αυτά τα «συστατικά» τα παίρνουμε σκάβοντας 1 μέτρο σε 50 μεριές, αντί να σκάψουμε 50 μέτρα σε ένα μέρος.
Δυστυχώς, αυτή τη σαλάτα δεν την σερβίρουμε μόνο στον εαυτό μας, αλλά και στους καημένους τους μαθητές μας, κινδυνεύοντας ακόμα και να τους βλάψουμε ή έστω να μην τους προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή ποιότητα μαθήματος που θα είχαν αν ακολουθούσαν ένα σύστημα.
Για να μην κλέβουμε άλλους δασκάλους και για να μην κλέβουν οι μαθητές μας από άλλους μαθητές ή δασκάλους, πρέπει να έρθουμε σε επαφή ο καθένας με το δικό του σώμα, τη δική του ενέργεια, τον δικό του εσωτερικό δάσκαλο. Πρέπει να καλλιεργήσουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας κι αυτή έρχεται μόνο μέσα από την δική μας συνειδητή πρακτική εξάσκηση.
Παλιότερα, προηγούνταν από τις Ασάνες. Τώρα, ο κόσμος ξεκινά τη Γιόγκα με τις Ασάνες. Αλλά, θα δρέψει πολύ περισσότερα οφέλη, αν μπορεί να ενσωματώσει τις 10 βασικές αρχές της Γιόγκα, ακόμα και μέσα στα μαθήματα ασκήσεων. Μας βοηθούν να διαφυλάξουμε ενέργεια, να αποφύγουμε την αρνητικότητα, να αποκτήσουμε αρμονία μέσα μας και με τους γύρω μας και να πλησιάσουμε τον αληθινό μας Εαυτό.
1) Γιάμα: Τι να αποφεύγουμε
α) Αχίμσα
Αχίμσα σημαίνει μη-βία. Επομένως, για να εφαρμόσουμε την Αχίμσα στη ζωή μας και στα μαθήματα Γιόγκα, προσπαθούμε να αποφύγουμε κάθε μορφή βίας στη σκέψη, στα λόγια και στην πράξη. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται να έχουμε επίγνωση του βαθμού έντασης που επικρατεί στον οργανισμό μας, καθώς η ένταση μας οδηγεί πολύ εύκολα στη βία.
Στα μαθήματα Γιόγκα, αποφύγετε να ζορίζεστε για να πετύχετε αποτελέσματα. Αν διδάσκετε, καθοδηγείστε τους μαθητές σας να μη βιάζονται για αποτελέσματα και να μην παραβιάζουν τα όρια τους. Η βία και η συνειδητότητα δεν μπορούν να συνυπάρχουν. Αν κάποιος είναι συνειδητός, δεν μπορεί να είναι βίαιος. Οι βίαιοι άνθρωποι δεν είναι συνειδητοί.
Διδάξτε τους μαθητές σας λοιπόν πως είναι πιο σημαντικό να έχουν επίγνωση και να αισθάνονται το σώμα τους χωρίς να το κρίνουν, παρά μέχρι που θα φτάσει το σώμα τους την κάθε άσκηση. Ο απώτατος στόχος της Γιόγκα δεν είναι σωματικός. Είναι η επίγνωση του αληθινού Εαυτού. Κι ο αληθινός Εαυτός δεν είναι το σώμα. Το σώμα είναι ένα μέσο για τον απώτατο σκοπό. Το σώμα είναι προσωρινό και φθαρτό, αλλά ο Εαυτός είναι αιώνιος, αγέννητος και αθάνατος.
β) Σάτυα
Σάτυα σημαίνει αλήθεια. Για να εφαρμόσουμε Σάτυα, πρέπει να προσπαθούμε να είμαστε ανελέητα ειλικρινείς – κυρίως με τον εαυτό μας. Ένας τρόπος για να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και, κατ’ επέκταση με τους άλλους, είναι να έχουμε επίγνωση για τα βαθύτερα κίνητρα μας.
Πώς να εφαρμόσουμε αυτή την αρχή στην πρακτική μας της Γιόγκα; Γιατί κάνουμε Γιόγκα; Ποιό είναι το κίνητρο που μας οδηγεί στο στρωματάκι μας; Για να ξεπεράσουμε εντάσεις; Για να χαλαρώσουμε; Για να φτιάξουμε ένα ωραίο σώμα; Για να γνωρίσουμε τον Εαυτό; Για να υποτάξουμε το εγώ και να γνωρίσουμε τον Εαυτό; Δεν υπάρχει σωστή και λάθος απάντηση. Αρκεί κανείς να ξέρει τα κίνητρα του.
Γιατί θέλουμε να διδάξουμε Γιόγκα; Γιατί μας γεμίζει να χαρίζουμε υγεία και ευεξία στους συνανθρώπους μας; Για να βγάλουμε χρήματα; Για να κάνουμε κάτι που μας αρέσει; Γιατί μας θαυμάζουν; Για να υπηρετήσουμε τους άλλους; Πάλι δεν υπάρχει σωστή και λάθος απάντηση. Αρκεί κανείς να ξέρει τα κίνητρα του και να έχει επίγνωση όταν αυτά αλλάζουν.
Κάνοντας ο καθένας τη Γιόγκα του, όταν ένα μέρος του σώματος είναι δύσκαμπτο, το να επιβαρύνει ένα άλλο μέρος του σώματος προκειμένου να πετύχει μια στάση, για να φανεί ή να πει οτι την πέτυχε, είναι μια ψευδαίσθηση. Π.χ. αν κανείς κυρτώνει τη μέση του για να κάνει μια Ορθή Δίπλωση, γιατί δεν έχει ευκαμψία στις ισχιακές αρθρώσεις, προκειμένου να γίνει η κάμψη εμπρός από τη βάση της λεκάνης, είναι παραβίαση της Σάτυα. Δεν είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου και κινδυνεύεις να επιβαρύνεις άσκοπα τη μέση σου. Πρέπει λοιπόν να αντιμετωπίζουμε τα «δύσκολα» μέρη του σώματος με ειλικρίνεια, να δεχόμαστε τα όρια τους και να δουλέψουμε με αυτά υπομονετικά, για να τα βελτιώσουμε.
γ) Αστέγυα
Αστέγυα σημαίνει μη-κλοπή. Για να εφαρμόσουμε την αστέγυα, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πότε εγείρεται μέσα μας ένα πολύ συνηθισμένο συναίσθημα: η ζήλεια. Και πίσω από τη ζήλεια, κρύβονται δύο άλλα ακόμα πιο οδυνηρά συναισθήματα, που συνήθως θέλουμε να τα κουκουλώσουμε γιατί μειώνουν το εγώ μας περισσότερο από όσο το αντέχει: χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανασφάλεια.
Κλέβουμε από τους άλλους όταν ζηλεύουμε κάτι που έχουν. Τους ζηλεύουμε γιατί νιώθουμε κατώτεροι που δεν το έχουμε (ή νομίζουμε πως δεν το έχουμε) κι εμείς. Κλέβουμε για να φανούμε σπουδαιότεροι και πιο άξιοι από ότι νιώθουμε στο βάθος. Κι αυτό, γιατί δεν ξέρουμε την πραγματική μας αξία ή ίσως δεν έχουμε προσπαθήσει αρκετά για να βγει στην επιφάνεια.
Αν εμείς (ή οι μαθητές μας) δεν προσπαθούμε όσο θα μπορούσαμε, κλέβουμε από τον εαυτό μας την δυνατότητα να βελτιωθούμε. Αν μιμούμαστε ότι κάνουν οι άλλοι, χωρίς να ξέρουμε πραγματικά τι κάνουμε και γιατί να το κάνουμε, χωρίς να είναι το σώμα μας έτοιμο να το κάνει, κλέβουμε από τους άλλους την «εικόνα» τους, γιατί τη ζηλεύουμε.
Για να μην κλέβουμε από τα συστήματα και τις πρακτικές των άλλων, θα πρέπει να κάνουμε «δικά» μας αυτά που διδάσκουν. Δηλαδή πρέπει να τα ακολουθήσουμε και να τα εξασκήσουμε μέχρι να γίνουν κτήμα μας. Τότε, δεν είναι κλοπή να τα ασκούμε ή να τα διδάσκουμε. Συχνά όμως, παίρνουμε μια τεχνική από εδώ, μια προσέγγιση από εκεί και κάνουμε μια κακότεχνη σαλάτα. Κι όλα αυτά τα «συστατικά» τα παίρνουμε σκάβοντας 1 μέτρο σε 50 μεριές, αντί να σκάψουμε 50 μέτρα σε ένα μέρος.
Δυστυχώς, αυτή τη σαλάτα δεν την σερβίρουμε μόνο στον εαυτό μας, αλλά και στους καημένους τους μαθητές μας, κινδυνεύοντας ακόμα και να τους βλάψουμε ή έστω να μην τους προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή ποιότητα μαθήματος που θα είχαν αν ακολουθούσαν ένα σύστημα.
Για να μην κλέβουμε άλλους δασκάλους και για να μην κλέβουν οι μαθητές μας από άλλους μαθητές ή δασκάλους, πρέπει να έρθουμε σε επαφή ο καθένας με το δικό του σώμα, τη δική του ενέργεια, τον δικό του εσωτερικό δάσκαλο. Πρέπει να καλλιεργήσουμε εμπιστοσύνη στον εαυτό μας κι αυτή έρχεται μόνο μέσα από την δική μας συνειδητή πρακτική εξάσκηση.